WALANG PASOK

WALANG PASOK

Non-working holiday.  Walang pasok.  Araw na pula sa kalendaryo.  Para saan ba iyang mga iyan? E, ano pa, e di para may inuman.  Bonding-bonding.  Bonding pala, ha. Tut-tut n’yo.

Totoo na: bakit ba dinedeklara ang piyesta opisyal na piyesta opisyal?  Para alalahanin ang isang mahalagang petsa sa ating kasaysayan?  Pwede namang alalahanin kahit na anong mahalagang okasyon sa loob ng isang oras, di ba? O, naalala na, tapos, hindi na tayo magtatrabaho?  Bakit buong araw walang pasok?

Minsan naman, may pambansang okasyon, pero ang mga matatanda, may trabaho; ang mga bata, walang pasok sa eskwelahan.  Isang okasyon na ang mga bata lang ang dapat maka-alala?  Sabihin mo sa akin kung nasaan ang logic doon.

Wala akong problema sa walang pasok.  Ang problema ko sa walang pasok (kapag may inaalala tayong namatay na bayani - dahil hindi naman natin inaalala ang kapanganakan nila) ay wala naman kasi akong nakikitang ginagawa nating makabuluhan para alalahanin ang mga ginawa ng ating mga yumaong bayani, maliban sa flag-raising, ipapakilala ng emcee si Gobernor, bobolahin nang kaunti, palakpakan daw ang masipag at ang mahal nating lahat, magsasalita si Gobernor, na ang malaking bahagi ng talumpati ay hindi naman tungkol sa inaalalang bayani, pagkatapos, bobolahin uli ng emcee, palakpakan daw uli si Gob.  Buong programa, wala namang nakikinig, dahil ang lahat ay kanya-kanyang porma, at tingin ng tingin sa kanilang saya at barong, na kung hindi maiksi ay maluwang at amoy-alkampor dahil galing sa taguan, o kaya ay hindi naplantsa ng maayos.  Pagkatapos magbigay ng talumpati ulit ang iba pang lesser na starring, na hindi uli tungkol sa bayaning patay, na hindi naman ulit pinapakinggan, kakanta na ang choir at magse-serve na ng zesto at cup cake sa mga tao, habang tumutugtog ang banda ng musiko.  Papasok na sa loob ang mga sikat para sa siguradong mas masarap-sarap na almusal, at doon pag-uusapan na ang yarian, na kung tawagin ay mga proyekto para sa bayan.  “At dyan po nagtatapos ang ating palatuntunan, blah blah blah…”.

Ople Day ngayon, uh-huh, ok.  Araw ng Bulakan ngayon, uh-huh, ok.  Bonifacio Day ngayon, uh-huh.  Ok.  Araw ni Balagtas ngayon, uh-huh, ok.  Araw ng Unang Republika ngayon, uh-huh, ok.  Araw ng laba at kula ngayon, uh-huh, ok.

Tapos, uwian na, punta na sa SM.  Bibili ng chin chun tsu, ang orihinal na pekeng glutathione.  Ok.  Happy Heroes Day.  

Ang mga estudyante naman na walang pasok, maaga pa lang, nag-iinuman na.  Alam ko, gawain ko ‘yon, e.  Pag nalasing na, hindi na alam kung bakit nga ba nawalan ng pasok.  Ok. Happy Heroes Day.

‘Yun namang mga mag-syota, maaga pa lang ay magkikita na, para umattend ng ang sinabi kay Inang ay practice at project sa school.  Ang kaklaseng pino-project at pinagpa-practisan.  Ok.  Happy Heroes Day.

Ang mga empleyado at manggagawa naman, maaga pa lang ay galit at nagmumura na. Dahil no work, no pay.  Wala na namang pasok.  Tangina daw.  Ok.  Happy Heroes Day.

Ang problema ko, ang lahat ng mga araw na walang pasok, hindi natin alam ang dahilan kung bakit naging walang pasok. Ngayon, ano ang silbi ng pagdedeklara ng walang pasok?  Maliban sa Pasko, Bagong Taon at Mahal na Araw, hindi natin talaga alam ang dahilan kung bakit naging pula ‘yung araw na yon sa kalendaryo, o kung bakit ang isang araw na itim sa kalendaryo ay ginawang pula ng presidente, at nagiging walang pasok. 

Karaniwang takbo kasi ng usapan natin ay ganito:  Bakit daw walang pasok?  E, kasi Araw ni Bonifacio ngayon.  E, bakit nga walang pasok ang Araw ni Bonifacio?  E, kasi nga araw ngayon ni Bonifacio na isang bayani.  E, oo nga, pero bakit nga walang pasok ang araw ni Bonifacio na isang bayani?  E, kasi, araw ni Bonifacio ngayon na isang bayani at sa ganitong araw siya pinatay.  E,oo nga, bakit nga walang pasok ngayong araw ni Bonifacio na isang bayani na pinatay ngayon? E, ewan ko nga, yun kasi ang sabi sa radyo.

Sa madaling sabi, hindi natin alam kung bakit importante ang mga araw na walang pasok.

Hindi sa ayaw ko ang walang pasok.  Gusto ko yon, dahil pagdating ng hapon, inuman na.  Sino ang aayaw doon?

Pero kung sa akin lang, ang lahat ng holiday na ginagawang walang pasok sa ngalan ng mga yumaong mga bayani, ay dapat nang gawing may pasok. 

Bakit?

Pag wala kasing pasok dahil, halimbawa, Araw ni Bonifacio, si Ka Andres ang pinakahuling nasa isip natin sa buong araw na walang pasok.  Pag Araw ni Bonifacio na walang pasok, ang mga iniisip natin ay mga bagay na walang kinalaman kay Bonifacio.  Maglaba para mabawasan ang tambak na labahin, magpa-manicure, magpagupit, magpa-carwash, ipagawa ang alulod na tumutulo, mag-defrost ng ref.  Pag may pera, manood sa SM ng pinakabagong pelikula ni John Lloyd.  O kaya bumili ng DVD-DVD-DVD ng anthology ng mga pelikula ni John Lloyd sa tiangge, para masaya.  Sa madaling sabi, lahat ng hindi natin magawa pag may pasok.  Kahit na ano, pero lahat walang kinalaman kay Bonifacio.  E, bakit pa dineklarang Araw ni Bonifacio yang lintik na holiday na ‘yan? 

Pag araw ng isang bayani, pumasok na lang tayo. Tapos, gumawa na lang ng mga programang makabuluhan.  Hindi ‘yung mga seremonyang walang laman, na plastikan at pormalidad na lokohan.  Gawin na lang itong ordinaryong araw na may pasok; pagkatapos, magpalabas na lang sa mga paaralan o sa munisipyo, o sa kapitolyo ng mga pelikula o dulang pang-teatro tungkol sa buhay ng mga bayani.  O kaya ay magkaroon ng forum tungkol sa pilosopiya at buhay ng pinararangalang bayani.  Parang mas may katuturan pa yon.. .Pag Bonifacio Day, ipalabas ang pelikulang tungkol kay Bonifacio.  Pag Rizal Day, pelikula tungkol kay Rizal.  Ang tawag dyan, may pasok na may palabas. 

Maganda pa siguro ‘yon.  May pasok sa eskwela, matutuwa ang may-ari ng canteen dahil may bibili ng sopas, at matutuwa lahat ng driver ng traysikel na sundo ng mga bata.  Pati ang nagtitinda ng scrambol at plastic balloon sa gate ng eskwelahan, matutuwa.  May kakainin ang mga pamilya nila.

May pasok sa trabaho, may bayad ang mga empleyado, naparangalan din ang bayani, naintindihan ng mga tao kung bakit siya pinaparangalan, at higit sa lahat, wala nang magtitiis sa mga talumpati ng mga starring sa ilalim ng araw.     

Isipin ninyo, pati araw ng paggawa, walang gagawa dahil bawal gumawa.  Ano ba ang kailangang alalahanin at walang labor sa labor day?

Malamang, sa susunod na walang pasok, ang sabay-sabay nating itatanong: “Bakit nga ba walang pasok ngayon?”

TAGALUGIN MO MUNA

TAGALUGIN MO MUNA

  

Sa ating panahon ngayon, marami ang nagpapanggap na magaling.  Hindi dahil gusto nilang manloko, pero dahil parang dinidikta ngayon ng lipunan na kailangang magmukha kang matindi.  Magmukhang magaling.  Magmukhang kapani-paniwala. 

Pero ang totoo, kailangan at gusto nating magmukhang magaling para seryosohin tayo ng kausap natin, at mapaniwala sila na kailangang bayaran ka ng malaki sa kung ano man ang transaksyon o racket ninyo.  Eh, saan nga ba mag magbabase ang mga ngayon ka lang nakita, kundi sa panglabas na itsura mo. 

Sa mga babae, kasama sa package ng pagpapanggap ay ang damit na itim, at hapit na hapit na na nakabakat ang panty, at mataas na takong (high heels).  Kailangan din mukha kang suplada ng kaunti, mukhang laging nagmamadali at business-like.  Sa mga lalaki, kailangan ang magandang barong na tagalog na ibang klase ang burda, o ang amerikana mong pambu.  Makakatulong din kung parang laging naka-gel ang buhok.  Sa pangkalahatan, yung kamukha ng mga bida sa The Matrix.  Ang tawag diyan, corporate get-up.  Huwag kayong magpapasindak, marami rin namang aanga-anga ang naka-corporate get-up.

Pero hight sa lahat, kasama sa buong package ang mga salitang gagamitin mo.  Salitang pampa-impress.  Panggulat.  

Kung minsan, hindi mo naman sinasadyang gumamit ng mga salita para maging tunog-magaling.  Lahat ng propesyon, trabaho, o kahit kultura ng isang maliit na grupo, ay mayroong jargon, mga salita o konseptong kayo-kayo lang ang nakakaintindi, pero hindi ninyo talaga pinapaliwanag nang husto sa iba para laging may natitirang hindi nila naiintindihan, dahil baka malaman pa na hindi naman pala ganoong kahirap intindihin iyon (at hindi ka naman pala ganoong kagaling).  Malamang, kinamulatan at dinatnan mo na rin lang ang mga salitang iyan sa mundo at kultura ng ng iyong samahan, propesyon, o hanapbuhay.  Naging bahagi ka na rin ng sirkulong iyan, at nakasanayan mo na ring gamitin ang salitang kayo lang ang gumagamit at nakakaintindi.  Madali ka kasing hangaan ng mga ordinaryong tao kapag hindi nila nalalaman na simple rin lang pala ang nalalaman mo.  At mas hindi ka nila maintindihan, mas kailangan nilang magbayad ng malaki.

Parang ganyan din sa eskwelahan.  Ang mga taong maraming letrang nakakabit sa pangalan nila katulad ng AB, BS, MD, MA, PHD, MBA, LLB, LBM, ABCD, EFG, at iba pa, yan ang mga maraming alam.  At pag ganyang maraming letrang nakakabit sa pangalan, hindi na eskwelahan ang tawag, academe na.  Academe.  Gandang pakinggan.  At yung mga mas matataas ang pinag-aralan, ‘yung mas mahaba ang mga letrang dagdag sa pangalan, lalong pahirap ng pahirap maintinidihan ang lenggwahe nila at mga sinulat nila.  At pataas ng pataas ang sweldo nila.

Totoo naman na marami silang alam.  Matagal silang nag-aral para makuha ang mga letrang nakadugtong sa pangalan nila.  Hindi ako laban sa pagiging intellectual, at kinikilala ko na marami tayong napupulot at pinapakinabangan sa kanilang pinag-aaralan.  Marami sa kanila, mga idol ko rin.  Sinasabi ko lang ang sitwasyon nila sa konteksto ng karaniwang buhay ng mga ordinaryong tao. 

Ngunit, iyong mga salitang ginagamit ng mga eksperto daw, madalas ay mga simpleng salita o konsepto na ini-Ingles lang nila, para maging high-sounding kaya akala mo kung anong kumplikadong salita na malalim o mahirap intindihin.  Madalas itong gawin ng mga nasa corporate world, sa legal system at sa medical profession.

Mag-iingat kayo dyan.  Mas maganda, e tagalugin mo muna yung mga salitang ingles na ‘yan na ngayon mo lang narinig sa buong buhay mo, para maintindhan mo ng mabuti. 

Katulad ng mga ito:

Digital Rectal Examination o DRE -  Ginagawa ito ng mga doktor karaniwan para makita nila kung mayroon kang sakit sa prostate (sa lalake), o sa matres (sa babae) o sa iba pang lamang-loob mo.  Mukhang technical.  Pero ang totoo, walang ibang ibig sabihin ito, kundi susundutin at gagalugarin ang tumbong mo ng daliri ni Dok para malaman kung may diperensya ka.  Digit - daliri; Rectal- Sa puwit; Examination- pagsusuri.  DRE.  Gandang pakinggan, e Iningles lang naman.  Mas maganda nga naman pakinggan.  Pag DRE ang ginamit, hindi natin naiisip kung anuman iyong nakasamang sasabit paglabas ng gloves ni dok galing sa tumbong mo.  Eeew. 

2.      Lactose Intolerance – Tinatanggihan ng katawan mo ang gatas na nakain o nainom mo.  Pag sosyal o nakapag-aral, lactose intolerance.  Pag simpleng tao lang, ayaw ng gatas ang katawan.

3.      Solar Dryer Facility – madalas project ito ng gobyerno.  Gandang pakinggan: Solar Dryer Facility.  Solar-Araw; Dryer – Pantuyo; Facility – Gamit.  Sa totoong buhay, bilaran ng palay.  Akala mo kung anong laking project.  Ang malaki lang pala e presyo.

4.      Transgender – bakla.  Ang daming termino ngayon dito e.  Homosexual, transgender, bisexual, gay, transvestite.  Sa probinsya namin, isang oras lang sa bus ang layo mula Maynila, isa lang ang tawag dyan.  Bakla.  Simple.  Walang pangmamata o value judgment ‘yon.  Basta bakla.  Tapos.

Pero marami na ring salita ang gamit sa kalye dyan: Beki, Badinger Z, haplos, miyembro ng pederasyon, may konti sa buhay, chickboy (pwede sa chick, pwede sa boy) at marami pang iba.

5.      Subpoena Duces Tecum ad Testificandum

Kaya ginagamit pa ito ng korte, ay para huwag mo talaga maintindihan.  At para kunwari magaling na tao lahat ng mga huwes at abugado. 

Pero ito ay simple lang na katagang Latin na ginagamit sa mga korte na ang ibig sabihin ay pumunta ka nga rito at dalhin mo yung papel at ipaliwanag mo.  O, ano mahirap intindihin doon?

Hindi ko maintindihan kung bakit ginagamit pa sa lupain ni Pacman iyan.  Ang palagay ko ginagamit iyan para talaga hindi maintindihan.  At pag hindi mo naintindihan, matatakot ka.  At pag natakot ka, magtatanong ka kay atorni.  At pag nagtanong ka kay atorni, yari ka na.  Sisingilin ka niyan. 

Fail not under penalty of law.  Pag hindi ka pumunta, patay ka sa ‘kin.

6.       Petition for Habeas Corpus – Hindi ito kapatid ni Victor Corpus.  Ito ay isang hiling sa korte na ilabas mo yung tao.  

7.       Property consultant – ahente ng lupa

8.      Personal Hygiene Product Specialist – Tindero ng toothpaste

Marami pa ‘yan.  Kumausap ka lang ng mga propesyonal at empleyado na magandang manamit, mukhang marunong, mukhang seryoso at mahirap intindihin, at malalaman mo ang ibig kong sabihin.

Kaya huwag magpaloko sa mga high-sounding at mabibigat na salita.  Bago ma-impress at masindak sa “sophisticated” o “ekspertong” kaharap, tagalugin muna ang kanyang sinasabi.

KARMA

KARMA

Walang karma.  Ang karma ay hindi totoo.  O, huwag muna mag-react.  Pakinggan ninyo muna ako. 

Karma is not a fact; it is a statement hope.  Na sana, sa bandang huli, ang masasamang tao ay aabutin din ng malas, at ang mabuti ay gagantimpalaan. Sa madaling salita, pag-asa na magkakaroon ng hustisya.  Pag sinabi natin ito, na sa bandang huli, ay magkakaroon din tayo ng hustisya, gumaganda ang pakiramdam natin.  Iyon naman ang importante, una, ang mabigyan tayo ng kasiguruhan at pag-asa na magkakaroon ng hustisya, at pangalawa, ang gumanda ang pakiramdam natin, habang ginagamot ang black eye natin mula sa suntok ng kontra-bida.

Kumakapit tayo sa karma, dahil kung hindi totoo ang karma, guguho ang katuturan ng mundo at mawawalan ng saysay ang lahat ng paghihirap natin.  Ang mga bida ay matatalo ng kontra-bida, at ang kontra-bida ay hindi mahuhuli.  Ayaw natin ng pelikulang ganyan ang ending.  Para saan ang paghihirap natin kung hindi mahuhuli ang kontra-bida?

Sa akin tingin, ang karma ay extension at practical application lang ng Golden Rule.  Ang ayaw mong gawin sa iyo, huwag mong gawin sa kapwa mo.  Kung ayaw mong masuntok, huwag manununtok.  Ok.  Ang ayaw masipa, huwag maninipa.  Ok pa rin, so far.  Pero kung ikaw ay masipa, paano na?  Kung ikaw ay masipa, at hindi mo na makita ang nanipa sa iyo, paano mo siya sisipain at paano mo ngayon i-aaply ang Golden Rule?  

Kung ikaw ay law-avoiding, paano mo siya sisipain? Sa madaling sabi, paano ka gaganti? Dalawa ang dalawang dahilan kung bakit gusto mo gumanti.  Una, masarap gumanti, at kahit na ano pang mga payo ang narinig mo sa mga pelikula na “Diego, ‘wag mo ilagay sa mga kamay mo ang batas!”, aminin mo nang masarap gumanti.  Pangalawa, gumaganti ka para huwag ka nang masipa uli.

Kung ikaw naman ay law-abiding, paano siya sisipain ng hukuman at batas para sa paninipang nangyari sa iyo, a nakatakbo na nga at hindi na makita ang kontra-bida?  Sa madaling salita, paano ka igaganti ng estado?  Eh, ano pa, e di wala na tayong magagawa, kundi sabihin na lang habang nagngingitngit ka na kung sino man iyong gagong nanipa sa iyo na hindi mo na makita at hindi mo na magantihan, ay sana ma-karma na lang siya.  Ang karma  ay unimplemented application ng golden rule.   

Madalas nating sabihin  na sana ay makarma ang isang taong gumawa ng kasalanan, pag wala na tayong magawang hustisya sa mga naagrabyado.  Hustisya, ngayon din, sa mundong ito.  Pag ikaw ay nanakawan, ang unang reaksyon mo ay hindi sabihin na sana makarma ang nagnakaw sa iyo.  Ang unang gusto mong mangyari ay mahuli siya ng barangay tanod at pulis, madala sa presinto, at doon mo siya sasapakin, lalo na pag nakatutok ang mga camera ng TV Patrol at Saksi.  Pero pag di na nakita ang nagnakaw, e sorry na lang, sana makarma na lang ang tumiklo ng gamit mo.  Kapag ganoong wala ka nang pagkakataong makaresbak, ano na lang ang sasabihin natin, ano pa, e di “Sana, karmahin ka”.  Kasi, kung may magagawa ka rin lang, hindi mo ipapaubaya sa karma ang hustisya; kundi, idedemanda mo ang nakagawa sa yo ng masama, o di kaya ay sasapakin mo at tatadyakan na lang, sabay mura.  Aminin. 

Pero ipagpalagay muna natin na toto ang karma.  Kung totoo ang karma, kalian mangyayari ang ganti, o ang gantimpala?

At kung mangyayari ang karma, kailan ang time table kung kailan mangyayari ito?  Paano kung patay na ang gumawa ng kasalanan, papaano pa siya aabutan ng karma? 

Kung patay na ang gumawa ng kasalanan, at nagka-cancer ang anak n’ya, o nasunugan ang pamilya n’ya, karma ba yon?  Malamang, para matahimik ang mga naagrabyado , tatawagin nating karma yon.  Pero paano mo nasiguro na yung anak o pamilyang minalas ang nagbayad sa kasalanan ng ama?  Nasa isip lang natin iyon na nabayaran na ‘yung kasalanan, at pilit natin na iginagawa ng koneksyon, kahit wala.  Kung pwede ang anak na magbayad, pwede rin ba ang apo ang magbayad? 

Kung karma ang tawag natin doon,  ‘yun ba ang uri ng hustisyang gusto natin, punishment that is transferable to the children?  Kung ang ID nga, hindi transferable eh, punishment pa.  Parang hindi yon ang tamang hustisyang inaasam natin, a.  Kasi, sa likod ng ating isip (at the back of our minds), alam natin na hindi rin naman naparusahan ang gumawa ng kasalanan.   Hindi ba’t personal ang pananagutan natin sa mga ginagawa natin? Bakit pagdudusahan ng ibang walang kinalaman?

Eto pa, tayong mga Pinoy, lagi nating sinasabi na ang masamang damo ay mahirap mamatay.  Parang taliwas yata ‘yon sa karma.  We also ask ourselves rhetorically, why do bad things happen to good people? 

Kung totoo ang karma, bakit may mga walanghiya na namamatay sa tanda, na nag-enjoy sa pinagnakawan at hindi nabawi ang kanilang ninakaw?  Sasabihin ninyo, nagdudusa din ang lahat ng magnanakaw dahil hindi pinapatulog ng kanilang konsyensya.  Parang mali, dahil kaya nga sila nagnakaw e, wala silang konsyensya. 

Sasabihin natin pag may pumatay ng tao, “Wala kang konsyensya! Wag ka sanang patulugin ng konsyensya mo!” Ok. 

Bakit may mabubuting tao na namamatay ng maaga sa kanser na ubod ng sakit at ubod ng mahal gamutin?  Ang sagot ay alam na natin pero ayaw nating aminin: dahil wala silang koneksyon.  Nanghihinayang lang tayo pag may mabuting tao na namatay dahil gusto natin ang mga mabubuting tao.  Kaya pag sila ay namamatay, ay nakakaramdam tayo ng kawalan, ng panghihinayang, at kalungkutan.  Iyon ang normal na reaksyon nating mga tao.  Pag tinatanong natin kung bakit ang isang mabuting tao ay namatay nang maaga, hindi talaga tayo nagtatanong, nagpapahayag lang tayo ng frustration at disappointment, at pilit binibigyan ng kabuluhan kung saan wala.

Gumawa tayo ng mabuti dahil iyon ay mabuti.  Hindi dahil may babalik na siksik, liglig at umaapaw.  Trust me, that is essentially selfishness in disguise.  Taliwas na naman iyan sa turo sa atin sa retreat noong elementary kami, na kapag gumawa ka ng mabuti, huwag umasa sa kapalit.  

Marami talaga tayong mga sinasabi na magkakataliwas.

We should not be motivated to do good deeds by the returns they will generate, like a long, healthy and prosperous life.  Dapat, we should do good things simply because they are good, not because of some remote rewards we expect from somewhere to happen.  That is what really good people do, doing something good simply because they are good.  .  Kung hindi, nag-iinvest ka lang, at walang kinalaman ang kabutihang-loob sa investment.

Walang kinalaman ang kabutihan ng isang tao sa haba ng kanyang buhay.  Wala.  Therefore, walang karma.

MGA EKSENA SA PELIKULANG PINOY

MGA EKSENA SA PELIKULANG PINOY

            Hindi na ako masyado nanonood ng pelikulang Pilipino.  Dahil iyon sa maraming bagay, at hindi kasama roon ang ako ay pihikan, o dahil mataas ang taste ko.  Mababaw lang ako, at hanggang ngayon ay gustong-gusto ko pa rin ang pelikulang may umaatikabong bakbakan, gulpihan, at habulan ng kotse.  Pero ang pinakamalaking dahilan ay pakiramdam ko pagkatapos manood ay nasayang ang isa’t kalahating oras ko, na pwede kong ginamit sa pamimisikleta  o pagtulog.  Isa pa, pag ako ay nanood ng karaniwang sineng pinoy (hindi naman lahat), sa unang sampung minuto pa lang ay alam ko na halos ang magiging ending.  Nasasayangan ako, dahil marami namang magaling na Pinoy na artista at alagad ng sining.  Nananalo pa nga ng mga award sa abroad.  Hindi ako naniniwalang mahilig tayong mga Pinoy sa mga basura, at hindi yan ang tunay na level ng kapasidad natin sa sining.

Pero tingnan mo ang mga palabas pag may Metro Manila Filmfest, at maliban sa isa o dalawang pelikula, o sa kahit na siguro anong buwan, e talagang maiiyak ka sa klase ng palabas na pelikulang Pinoy.  Ang mga producers siguro ay talagang desidido magpakain ng basura sa mga manonood, at kumita na lang sa pinakasiguradong paraan.  Kaya siguro, pati ang mga magiging apo ko ay makakapanood pa rin ng Shake, Rattle and Roll ( the 38^th), at mga pelikulang may salitang “Bossing” at “Benjamin”. 

Sa mga producers, maawa naman kayo sa mga taong wala nang matinong mapanood.  At doon sa mga tao, sumubok naman tayo na manood paminsan minsan ng pelikulang walang mga teenager na nagpapa-cute, na nagpipilit kumanta sa mga TV shows para lang i-promote ang kanilang love team.  Hindi lang naman ligawan at puro love-love ang pwedeng gawing pelikula.  Gumawa naman kayo ng pelikula tungkol sa sex life ng mga bayani.  Maganda yon.  Interesado si Kris Aquino dyan.

Pero sa dami na rin ng pelikulang Pinoy na napanood ko magmula pa noong ako ay bata, may mga eksena at karakter ang hindi nawawala.  Yung iba, nakikita ko rin sa TV.  Kaya parang iyon at iyon din ang napapanood ko, nag-iiba iba lang ang artistang starring.  Alam nyo rin ito, sigurado ako.  Ito ang mga tinutukoy ko.

1.       Pag ending na ng istorya, lahat ng bida at buong cast ay nakaharap lahat sa camera na nakapormang parang magpipicture-taking, habang binibitbit ng mga pulis ang mga kontrabida.  At hahabol pa ng suntok o batok ang mga sidekick ng bida sa isang kontra-bida. 

2.      Ang mga bata na nasa tabi na kunwaring ginagaya ang idol nilang bida habang nakikipagsapakan sa mga masasamang loob,  na parang nagshashadow-boxing.  Yun ang kanilang cheering routine. 

3.      Ang kotseng sasagasaan ang lalagyan ng samalamig at kariton ng mani o buko, at pagkatapos na mabundol, ay aakmang hahabulin pa ng may-ari ng samalamig na nakataas ang kamay.  Hahagis pataas ang garapon ng samalamig, at babagsak sa ulo ng tinderong nasagasaan.

4.       Ang mga nakajacket na goons (na laging naka-jacket na itim) na sumablay patayin ang bida, na nakahilera at isa-isang  at sinasampal ng boss.  At sabi ng boss, “Isang katerba kayong mga tanga!”

5.      Ang lihim na nabunyag, dahil aksidenteng ang isang karakter na kadarating pa lang ng bahay ay narinig ang taong nagtatago ng sekreto na nagsasalita, habang nasa likod ng pintong hindi ko maintindihan kung bakit lagi namang iniiwang medyo nakabukas. 

6.      Ang magkapatid na nagkahiwalay nung sila ay mga sanggol pa lang, napadpad kung saan-san, at lumaking isang mahirap at isang  mayaman.  Dalawa ang pwedeng mangyari rito:

A.      Pag parehong babae, magkikita sila pag malaki na sila, at aapihin ng lumaking mayaman ang lumaking mahirap, bago nila madiskubre na magkapatid pala sila, at sila ay magyayakapan habang umiyak.

B.       Kung ang magkapatid naman ay isang lalake at isang babae, pag malaki na sila ay magkakakilala sila, magiging mag-syota, pero bago sila ikasal ay madidiskubre nilang magkapatid pala sila.  O, ang saklap ng kapalaran.

7.      Ang batang babaeng ubod ng pangit at pinagtatawanan  sa klase, pero dahil sya ay mabait, ay magiging maganda sya sa bandang huli, at sya na ngayon ang hinahabol habol ng kanyang prince charming na dati ay hindi siya pinapansin.

8.       Ang babaeng maldita na mapang-api.  Bago matapos ang pelikula ay maghihirap sya at magkakamalas-malas sa buhay,  at magmamakaawa siya sa dati niyang inaapi na ano pa, e di syempre, mayaman na ngayon.  Patawarin mo na ako, huhuhu.

9.       Ang mga pulis na kung dumating ay laging tapos na ang bakbakan.  Mapapagkamalan nila ang bida na kasama sa mga walanghiya, at bibitbitin nila ang bida, pero pipigilin sila ng leading lady at ituturo ang mga tunay na masasamang loob.

10.  Ang bidang puro pasa, na iika-ika kung maglakad.  Lalapitan siya ng leading lady, at tatanungin, nasaktan ka ba? Ang sagot ni bida, hindi naman, wala ito.  Hihipuin ng leading lady ang noo ni bida na may pasa, at sasabihin ng bida “Aray!”.  At sila ay mag-on na, at maglalakad sila ng magkayakap.

11.  Ang madaldal na bakla sa parlor na manggugupit ng leading lady.  Nagagwapuhan siya sa lalaking bida, pero ang leading lady ay nagpapakipot, at sasabihan niya ang leading lady na sagutin nya na ang bida.

12.   Ang bulok na kotseng sumasabog, dahil sumagasa sa tambak ng buhangin sa gilid ng kalsada, pagkatapos ng mahabang car chase, syempre matapos ang No. 3 sa taas.

13.  Ang nanghaharanang bida, na may kasamang gitarista at isang side kick (pero ang naririnig sa sine ay tunog galing videoke).  Magbubukas ng bintana ang nakangiting leading lady na may kasama ring sidekick na babae, na parang lukaret na excited na talon ng talon at palakpak ng palakpak.  Sasawayin sya at sisikuhin ng leading lady, at titingin at ngingiti uli sa kumakantang bida.

14.  Ang mga goons na naka-jacket (na itim na naman) na uutusan ng boss na patayin ang bida.  Bago umalis, sasabihin ng boss na “Ano pa ang iniintay ninyo?”, at sasabihin ng mga goons na “Yes, boss”, sabay tapon ng sigarilyong hindi ko uli maintindihan kung bakit lagi na lang paubos.

15.  Ang tisoy na mastermind ng kidnapping, sa eksena ng palitan ng ransom, naka-amerikana at naka-shades, na lagi na lang tumatakbo pag nagkagulo na at pag padating na ang mga pulis.  Lagi siyang mayroong alalay na taga-dala ng attache case.

16.   Sa loob ng beer house, ang alalay ng kontra-bida na humahagis ang katawan pag sinuntok ng bida, at babagsak sa mesa na punong-puno ng bote ng beer.  Basag lahat ang bote ng beer.  Syempre, laging napuputol ang apat na paa ng mesa.

17.  Ang mga magkakalaban na bataan ng bida at bataan ng kontra- bida na nasa magkabilang mesa sa beerhouse (may sumasayaw sa stage, syempre na sexy ang damit), na nagkakatitigan ng masama.  Dadating yung magandang GRO, nakamini-skirt at uupo sa mesa ng bida (“kanina ka pa ba?”), at magagalit naman yung mga bataan ng kontra-bida.  Ipapatawag ng mga bad boys ang GRO.  Syempre, ipagtatanggol ni bida.  Suntukan na.  Pagkatapos, mangyayari ang No. 16.

18.  Ang nabaril na kung hindi batang kapatid, ay sytota ng bida, na sadyang tumalon para humarang sa putok ng baril, para iligtas ang bida.

19.  Ang bidang papalibutan ng mga kontrabida, at habang  pinagtutulungan siya, ay lulusot ang bida sa ilalim, sa pagitan ng binti ng isang kontrabida.  Galing talaga.

20.  At syempre, ang matinding ending ng lahat ng action films na Pinoy, ang mahabang philosophical argumentation ng bida at mastermind sa magkabilang dingding bago sila magbarilan, at bago tuluyang patayin ang mastermind (karaniwang hostage ang leading lady).  Pagkatapos, see No. 10.

Mother Lily and company, wala na bang iba? Sawang-sawa na kami dito, e.

ANG ULAN, ANG ITLOG, AT ANG GARDEN WEDDING

ANG ULAN, ANG ITLOG AT ANG GARDEN WEDDING

Kahit na ano, kayang paniwalaan ng tao.  Seryoso ako.  Kahit ano.  Basta ginusto niyang paniwalaan, papaniwalaan niya at kaya niyang tanggapin anuman bilang totoo.

Eto ang halimbawa ng ibig ko sabihin.  Pag may handaan o importanteng okasyon sa open venue, ayaw natin syempre na ito ay ulanin, dahil masisira ang lahat ng preparasyon, kasama na ang stage, ang sound system, ang mga mesa at syempre, ang mga bulaklak na galing pa ng Dangwa.  Nag-aalay pa tayo ng itlog kay Sta. Clara para lang huwag umulan sa araw ng okasyon.  (Hindi ko alam kung ano ang kinalaman ng itlog sa pagpatak at pagtulo ng ulan.  Pero, teka, itlog, tulo; tulo, itlog, parang may koneksyon din pala).

Ngayon, pag minalas, at umulan nang malakas sa araw ng okasyon, syempre bad trip lahat.  Pag ganito, sigurado, may isang optimist sa grupo na magsasabi na ang ulan na bumagsak ay “BLESSING” sa bagong kasal na nakasilong sa lona.  At ang lahat naman ng nakakarinig ay tatango-tango, at magsasabing “Oo nga”, habang silang lahat ay nakasimangot at basang-basa sa ulan.

Teka, akala ko ba ay kaya tayo nag-alay ng itlog ay para hilingin ninyo na huwag umulan?  Ngayon naman e umulan, tapos e tatawagin nating “blessing”?

Ano ba talaga, kuya?

 ‘Eto ang punto ko, nung sinabi ko na ang tao ay kayang paniwalaan lahat.  Siguro, ito ay para magkaroon ng coherence at sense ang mga bagay-bagay sa ating buhay, na mukha namang talagang marami ay hindi magkakaugnay at walang sense.  Siguro, sasabihin natin na wala namang mawawala kung maniwala.  E di sige, wala na kung wala.

Una, naniniwala tayo na ang itlog ay kayang pigilin ang ulan.

Pangalawa, naniniwala tayo na ang ulan ay blessing.

Ano ba talaga, kuya?

STRESS

STRESS

Nai-stress ako.  ‘Yan ang madalas na reklamo ng mga tao ngayon.

Dati rati, ang stress ay nagmumula sa anumang bagay na nagbibigay sa tao ng matinding pagkabalisa, alalahanin o pangamba, at nagiging dahilan ng sakit tulad ng depression; karaniwang nagmumula sa isang mapait at malungkot na karanasan, tulad ng pagkamatay ng isang mahal sa buhay o matinding kabiguan sa pag-ibig o sa trabaho.

Masyado nang naabuso ang salitang “stress”, sa totoo lang.  Isa na yata sa pinaka-abused term ng ating panahon.  Madalas mong marinig ang mga tao ngayon na nagrereklamo na sila ay nai-stress.   Nai-stress daw sila sa dahil sa bill sa kuryente, bill sa tubig, at lahat na yata ng klaseng bill; pangha-hunting sa kanila ng mga inaanak tuwing Pasko, pag-iyak ng anak na nagpapabili ng tablet, at iba pang seryoso at nakakalungkot na dagok ng buhay tulad ng paghihiwalay ni John Lloyd at Shaina. 

Ayon din sa maraming mga magulang ngayon, ang kanilang mga anak ay nai-stress daw dahil may assignment, at hindi masarap ang ulam.  Oo nga naman, tsk tsk, kawawa naman.  Bakit kaya di mo bambuhin ng walis tambo yang anak mong maarte?

Pati aso, at manok sa poultry, nai-stress din daw, kahit itanong mo pa sa beterinaryo.   

 Bakit ko sinasabi ito?  E, wala.   Heto lang kasi ang gusto ko sabihin:  Wag tayo masyadong OA.  (Masyado na, OA pa).  Hindi lahat ng bagay na ayaw natin ay tamang tawaging stressful.  Ngayon lang nauso yang stress-stress na yan, at noong araw naman e wala iyan.  Noong araw, trabaho lang ng trabaho ang mga tao.  Walang kaeklatan na stress-stress.  Yung mga lolo’t lola natin, dumaan lang naman sa dalawang world wars, iyong may totoong barilan at may totoong namamatay.  Hindi yung parang sa computer games, na pumapatay ka habang nakaupo sa loob ng naka-aircon na kwarto. 

Pero naringgan mo na ba sila na nagreklamo sila na nai-stress sila?  Hindi.

Ewan ko, pero parang habang lumalakad ang panahon, parami nang parami ang mga iyakin at reklamador. 

Ang buhay ng tao ay ganoon talaga, minsan may nakakatuwa, minsan may nakakaasar; minsan, masaya, minsan naman, malungkot.  Walang stressful doon.  Ang tawag sa ganyang karanasan, PANGARAW-ARAW NA BUHAY NG ORDINARYONG TAO. 

Kung makareklamo tayo dahil daw sa stress, para bang ikamamatay natin.  OA.  Ang tunay na stressful ay iyong mga pangyayaring napapanood natin sa TV.  Noong araw, yung mga eksena sa “Gulong ng Palad”,  ngayon, “Maalaala Mo Kaya” (Dear Charo….), na walang humpay na hagulgulan, sigawan, tulakan at sampalan.  ‘Yon ang stressful.    

At pansinin ninyo, reklamo tayo nang reklamo, dahil nai-stress daw, pero ang dahilan ay mga hindi naman talaga ganoong kalalaking problema.  Walang palaman sa pandesal , walang WIFI, hindi umabot sa sale sa SM, hindi naplantsa ang paboritong t-shirt.  Puro pansarili.  Karamihan, mababaw.  Lahat, hindi nakamamatay.

Pag walang palaman, isipin mo na lang, ‘yung iba nga, walang tinapay.  Pag walang WIFI, magbasa ka na lang ng dyaryo, yung malaki, hindi tabloid, mas may matututunan ka pa.  Pag hindi umabot sa sale, magsa-sale din yon sa isang buwan; hindi ka pa, nagkautang sa credit card.  At pag hindi naplantsa ang T-shirt, isuot mo lang at mamayang hapon hindi na halata ‘yan. 

Hindi ko sinasabi na kailangan nating magpakalalim.  Ang ibig ko lang sabihin, ‘wag nating kunsumihin ang sarili natin dahil lang sa mga maliliit na bagay at mga kaartehan, na kung tutuusin ay hindi naman natin talaga kawalan.  At huwag natin sabihin na dahil lang sa mga iyon e, tayo ay nai-stress.

Ok lang siguro kung sabihin natin na tayo ay nai-stress kung talagang ka-stress – stress ang problemang nasa harap natin.  Kaya lang, ang problema, yung maliliit na bagay na pwede namang magawan ng paraan, doon tayo nai-stress; yung malalaking bagay na dapat natin ikabahala at itama, tinanggap na lang nating bahagi ng buhay natin.  “Hey, our national situation is stress-free.  There’s more fun in the Philippines, right?  Isn’t that great?”

‘Yan ang maganda sa mga tulad naming manginginom, hindi kami mareklamo.  At least, tuwing inuman, bihira ang reklamador.  Walang pulutan?  Ok lang yan, bumili na lang ng Chippy at maning kalbo sa tindahan.  Walang mabilhan ng yelo?  Ok lang yan.  Ginawa ang beer na walang yelo.  ‘Tamo na? Simple lang, walang reklamo.  Walang stress.    

Kung ang tawag natin sa mga maliliit na bagay ay stressful, ano pa kaya yung malalaking bagay?  Para ko nang nakikita ang sabi ng mga artista, “Super stressful to the max.  Sobra.” “Sobrang thank you”, “sobrang sad”.   Sobra mo mukha mo.  (Tip:  Kayong mga lalaking nakakabasa nito, kung hindi kayo artista, huwag ninyong gagamitin ang salitang “sobra”.  Dalawa lang ang gumagamit niyan: mga artista at mga bakla.  Pansinin nyo).  Pero saka na ‘yan, lumalayo tayo sa stress. 

Meron na bang na-stress sa atin dahil sa kamalasan o kalungkutan ng ibang tao? E, sa sitwasyon nating mga Pinoy, na-stress na ba kayo?  Dyan tayo dapat ma-stress, sa totoo lang.  Mayroon akong natatandaan na nabasa kong sinulat ng isang Koreano, at sabi niya, sa kanila daw mga Koreano, ordinaryo lang ang umiyak dahil sa pagmamahal sa bayan.  Ewan ko naman kung niloloko din lang ako nung writer na yon.  Pero natatandaan ko, tinanong niya din sa sinulat niya kung ang kanyang mambabasa ay umiyak na dahil sa isang pangyayari tungkol sa kanyang sariling bayan.  Medyo na-stress ako doon sa tanong niya.  Nai-stress lang kasi tayong mga Pinoy pag may masamang nangyari sa sarili o sa sariling pamilya, pero marami sa atin, hindi tayo nai-stress dahil sa sitwasyon at mga pangyayari sa bayan natin.  Wala pa kasi akong matandaan na Pinoy na umiyak dahil sa bayan, maliban doon sa mga taong may hawak ng rosaryo na hinarang yung tangke noong EDSA Revolution noong 1986. 

Pagkatapos noon, tawanan na lang tayo nang tawanan sa ating sitwasyon.  E bakit nga naman hind, e isa na raw tayo sa pinakamasayang  tao sa mundo.  Maganda naman ‘yon.  Mukhang sineryoso natin masyado si Freddie Aguilar, na sinabi sa kanta na tawanan mo ang iyong problema.  Tingnan mo’ng nangyari sa atin.

Mayroon akong kakilala, ang sabi niya sa akin, hindi daw siya nai-stress sa mga pinagkakautangan niya; ang mga pinagkakautangan niya ang nai-stress sa kanya.  Nakakulong na siya ngayon.

Sa susunod na wala kayong mabiling dog food para sa inyong nagugutom na alagang Chihuahua, huwag ninyo sasabihing nai-stress kayo.  Nai-stress ako.

KUNG BAKIT IMPORTANTENG TUMANGA

KUNG BAKIT IMPORTANTENG TUMANGA

Ang mag-isip ng kahulugan ng buhay, ang amuyin ang mga bulaklak, at pagmasdan ang paglubog ng araw, ay mga luho na mahirap gawin ng mga taong kailangang kumayod araw-araw para kumain.  Pag ganyan ang gusto mo pag-usapan, ang tingin sa iyo ng marami, weirdo, o kaya, ay nagmi-mid-life crisis.  Lalo na kung ang pinag-uusapan ng mga kaharap mo ay mga mas mahahalagang bagay, katulad ng presyo ng isang supot ng semento, ang interest rate ng pautang sa bangko, presyo ng kilo ng baboy (‘yung kasim),  o kaya ay ang nalalapit na kasal ni Heart at ni Chiz.  Wala ka na ngang makain, iniisip mo pa ang mga angst mo sa buhay.  Oo nga naman.

Pero mahirap din naman ipaubaya ang pag-iisip ng kahulugan ng buhay sa mga philosophers.  

Pagkatapos kumayod, mainam din namang umupo, magkape, at mag-isip kung bakit ka nga ba kumayod in the first place.  Kung naghahanap tayo ng ilalagay sa tiyan natin araw-araw, pwede din naman siguro paminsan-minsan na maghanap ng mga bagay na isasaksak natin sa isip natin.

Kaya ako, isinisingit ko ang pagtanga.  Oo, ang pagtanga.  Importante sa akin ang tumanga, ang hayaan mo lang ang isip mo na maggala sa kung saan man ito padparin.  Napapatanga tayo pag nag-iisip, at napapaisip tayo pag nakatanga.  Tumanga, mag-isip.  Pareho lang yon. 

Wag lang magpapakatanga.  Iba naman ‘yon.

Sa tingin ko, mas importante ang hayaan mong gumala ang isip mo, kaysa sa maggala sa mall nang wala namang eksaktong pupuntahan.  Iyon ang nagbibigay sa akin ng kabuluhan ng  buhay, at nagbibigay sa akin ng pagkakataon kung paano ko ikokonek ang ibat ibang bagay sa buhay ko.  Dito ko iniisip kung ano ang kabuluhan ng pagpili ng kung anong brand ng pang-ahit ang bibilin ko sa tindahan, para lang makatipid ng ilang piso, samantalang mamayang hapon, mas malaki pa ang magagastos ko kesa sa natipid ko, dahil iinom ako ng kalahating kahong beer.  Para mag-unwind kuno.  Para magkahang-over lang kinabukasan, at para i-analyze, using  the scientific method, kung ano ang mabilis pangtanggal ng hang-over, kape o malamig na tubig.  (Ginawa pang dahilan ang chemistry, makainom lang).  Hindi naman ganito eksakto ang laging nangyayari, pero kahawig na nito ang ibig kong sabihin.

Pero, talagang importante na isipin natin ang mga habits natin.  Hindi lang yung mga bisyo.  Pati mga nakagawian nating paraan ng pag-iisip.  Yung mga nakasanayan nating ginagawa, baka hindi na angkop ngayon.  Yung mga nakagisnan nating totoo daw, e baka matagal na tayong napaglololoko.  

Baka lang.  Kaya nga, kailangang mag-isip.

Kaya, kumayod.  Pagkatapos, mag-isip at tumanga.  Pag may time.

KUNG BUHAY KA PA NGAYON, HUWAG MAGAGALIT DAHIL BIRTHDAY MO

KUNG BUHAY KA PA NGAYON, HUWAG KA MAGAGALIT DAHIL BIRTHDAY MO NGAYON

(Para sa Daddy ko).

Kung buhay ka pa ngayon, sasabihin mo, hindi dapat ganyan, dapat ganito.  Hindi ako makakareklamo dahil alam ko, totoo naman iyon.

Kung buhay ka pa ngayon, sasabihin mo ang mga reklamo mo sa paligid, at hindi kami makakaangal, dahil alam ko, totoo naman iyon.

Kung buhay ka pa, maitatabi ko ang narating ko sa mga narating mo, at iiling na lang ako, dahil malayo pa talaga ang hahabulin ko. Lahat ng kunwari’y nagawa ko, galing din naman sa ‘yo.  Totoo naman iyon. 

Kung buhay ka pa ngayon, pinapagalitan mo na ako kahit birthday mo, dahil late na naman ako sa blowout mong tanghalian.  Hindi naman ako makakaangal, dahil ikaw ang magbabayad, at kung pagiging huli ang pag-uusapan, hindi talaga ako makakaangal, dahil totoo naman iyon.

Kahit wala ka na ngayon, para ding nandyan ka lang, dahil naririnig ko pa rin ang palakpak mo pag paminsan-minsang tumatama ako.  Tagatulak, tagapalakpak.  Parang nahihiya, pero pangiti mong  sasabihin, tumatama din pala itong kumag na ito paminsan minsan.  Matipid sa puri, pero ipinagmamalaki sa katabi.  Mana rin ako sa iyo.  Totoo naman iyon.

Kung sasabihin kong hindi kita namimiss, alam ko, hindi totoo iyon.

PROUDLY PHILIPPINE-MADE

 PROUDLY PHILIPPINE-MADE

Pag nananalo si Pacquiao sa boxing, sinasabi natin, “I’m proud to be a Filipino”.  At bakit naman?

Pag may nananalong Pinay sa Miss Universe, “proud to be Filipino” ulit.  At bakit naman ulit?

Hindi ko masyadong masakyan ‘yon, e.  Nanalo ang ibang tao, na nagkataong Pilipino rin, tapos tayo ang naging proud?  X wins, Y becomes proud.  Ok lang lang yon, kung ikaw si Mommy Dionisia, kamag-anak o trainer ni Pacman.  Ano ba naman ang naging papel at kontribusyon natin sa pagboboxing ni Pacquaio at proud na proud tayo pag nananalo siya, bukod sa pagiging cheerer?  Nagkataon lang na iisang gobyerno ang nagbigay sa atin ng Birth Certificate at Passport, e proud na tayo.  Hindi ako sigurado kung ang achievement ay ganoong ka-transferable. 

Si Pacquiao ay naging si Pacquaio, hindi dahil sa, kundi sa kabila ng, lipunang pinanggalingan niya.  Individual talent yon, hindi atin.  Talent na hinasa niya at pinagpaguran niya, hindi natin.  Ngayon, yung pagkanta niya, hindi talent yon; tibay ng dibdib iyon, galing sa Red Bull at Alaxan.  Palakpakan pa.    

Masaya ako syempre, pag nananalo si Pacquiao.  Pinoy yan, e.  Masaya at may pag-uusapan na naman kami ng mga kahuntahan ko sa loob ng dalawang araw.  Masaya, dahil masarap manood ng boxing na Pinoy ang nanggugulpi sa puting kalaban.  For a change, ‘ika nga, na parang sinasabi ng ating generational o racial memory, “bihira ‘yan, a”.  Ibang klase ang pakiramdam.  Masaya.  Pero, proud to be Filipino dahil nanalo si Pacquiao?  Teka, hindi ako sigurado dyan.  

Humanga na ba tayo sa Kenyans dahil naging presidente ng US si Obama?  Marami ngang tao, ni hindi alam na Kenyan ang tatay niya.  Sa Russians, humanga na ba tayo dahil ang galing mag-chess nina Karpov at Korchnoi?  Hindi, di ba?

Syanga pala.  Tatlong beses lang pala pumasok si Congressman Pacquiao sa kongreso nitong nakaraang taon.  Taon-taon na yatang kulelat sa attendance sa Congress ang pambansang  kamao.   Mas madalas pa yata sa concert at sa TV show si Cong.  Siguro, laging may I go out.  Out of the country.  Para sigurong ganito, “Mr. Speaker, Mr. Speaker, may I go out of the country.  May bubugbugin lang po”.  “Ok, Cong. Manny.  Balato ha.  Ingat lang, mwah mwah.”

Tatlong beses lang pumasok si Honorable Pacquiao.  Tatlo.  O, proud ka pa rin?   

Ito lang ang gusto ko sabihin.  Ang nationality, para sa marami sa atin, ay aksidente lang.  Hindi naman natin pinili iyon.  Parang ding pagiging maganda o pangit ng mukha, pareho silang hindi natin kagagawan.  Sa totoo lang, dahil sa globalization at technology, hindi na masyado importante ngayon kung ano nationality mo; ang importante ay kung ano ang ginagawa mo.  Maraming kung ang tawagin natin ay foreigner o banyaga, ang mas nakakatulong pa at may malasakit sa mga Pilipino.  Wala sa passport ‘yan. 

Sabi nga ng maraming kausap ko na galing sa ibang bansa, hindi naman daw ganoong kalaking bagay kung Pinoy ka o kung ano ang nationality mo, ang importante ay kung ano ang alam mo at kung ano ang kaya mong gawin.  Hindi tulad sa atin, ang importante ay kung sino ang kakilala mo, kung kaninong kang anak, o kung sino ang nag-refer ng resume mo. 

Ang isang asar an asar ako ay pag napapakinggan ko ang mga DJ sa FM radio dito sa Pinas, na pa slang-slang pa kung mag-Ingles at kunwari pag nagsasalita ng Tagalog ay nahihirapan, at hindi mai-pronounce ng tama ang “nakapagtataka”.  Marami sa kanila, may Philippine passport.  Paano kayo nakapasa sa subject na Pilipino noong high school, aber?  Misplaced sophistication.  Tangina nyo.      

Sa akin, hindi ako nahihiya na Pilipino ako.  Kahit minsan, hindi ko ikinahiya ‘yon, kahit na nga noong minsan, ay idinetain kami ng aking pamilya sa isang airport sa abroad nung makita noong immigration officer ang passport namin.  Sino ba ang may kasalanan kung bakit ganoon ang tingin sa atin ng ibang lahi, hindi ba tayo rin?  Kaya hindi ko na minasama iyon, at kaya sinagot na lang namin lahat ang tanong nila, para makumbinse sila na hindi kami magt-TNT ng pamilya ko.  Natatakot din kasi ako na baka pag tinanong ko yung mga taga-immigration nila ng, “Why are you questioning us and detaining us, you pakiningshet?”, e baka ibwelta sa akin na “A hundred thousand of your countrymen are staying here illegally, that’s why”.  E, di ako pa ang nagmukhang tanga.  Kaya hindi na ako kumibo.  Nakalabas din naman kami ng airport pagkalipas ng isang oras.

Lilinawin ko lang, para sa kin, hindi masama per se ang mag TNT.  Ubod naman kasi ng hirap ng buhay dito sa Pinas,e.  Kahit anong sipag mo, parang laging back to zero.  Napakamahal pa ng load sa cellphone.  Pero hindi natin masisisi ang mga immigration officials ng ibang bansa kung bakit ganoon ang trato nila sa mga Pilipinong nag-aabroad.

Kung hindi ako nahihiya sa pagiging Pilipino ko, hindi ko rin naman maya’t maya ay pinagmamalaki yon.  Pag tinanong ako, e di sasabihin ko Pilipino ako.  It’s just a fact.  Ganon lang.  Hindi kailangang ipagsigawan sa lahat na nakalabas na ang tonsil na Pilipino tayo.  Pag sinabi kong “Hey, Joe.  I’m a Filipino from Philippines.  You know, Pacquiao, Philippines also, you know.”,  baka sabihin ng foreignjer na sinabihan ko, “Uh, huh?”

Ang tingin ko pa nga, e, pag sinasabi natin madalas na “I am proud to be Filipino”, ay senyales iyon ng isang malalim na insecurity at kakulangan, at kinakailangan pang kumbinsihin natin ang ating mga sarili na maipagmamalaki mo talaga ang pagiging Pilipino natin, at kahanga-hanga ang lahi ni Pacman.

. 

Noong EDSA 1986, I was proud to be Pinoy, kasi hinangaan talaga tayo ng buong mundo.  Isinulat pa tayo ng international press na kahanga-hanga ang ginawa natin, at naging modelo at inspirasyon pa tayo para sa mga democratic movements sa buong mundo. 

Now, what other things have become sources of our national pride as a people? Sige nga.  Yung achievement hindi ng isang indibidwal na Pilipino, gaya sa boxing o kantahan at beauty pageant.  Yung sama-sama nating ginawa na maipagmamalaki natin bilang isang lipunang Pilipino.  Sige, bibilangan kita ng hanggang lima habang nag-iisip ka. 

One thousand one, one thousand two, one thousand three, one thousand four, one thousand five.  Ang tagal.  Ano naisip mo?

O, sige, bibigyan pa kita ng another thirty minutes. 

Text mo ko.