"UBUSIN MO 'YAN. MARAMING TAO ANG NAGUGUTOM."

“UBUSIN MO ‘YAN, MARAMING TAO ANG NAGUGUTOM”

         

            Lagi ko itong naririnig.  Ang pakiramdam yata ng mga nagsasabi ng paalala na ‘yan, mabuting tao sila.  Pero ang tawag ko sa paalala na iyan, pa-cute.  Pag sinabi kasi iyan, maganda lang sa pakiramdam ng nagsasabi.  Pero walang saysay. 

Pag nakita ninyo ang kaharap ninyong nagtitira ng pagkain sa pinggan, huwag ninyo sabihin na, “Ubusin mo ‘yan, dahil maraming tao ang nagugutom”.  Mali iyon, at insulto pa nga sa mga nagugutom.  Dahil kung uubusin ng kaharap ninyo ang pagkain sa plato, mabubusog ba iyong nagugutom?  Hindi.  Paano namang matatanggal ang kagutuman ng iba, kung ang kakain pa rin ay iyong busog na.

            Parang ganito kasi iyon.  Sa loob ng fastfood na kainan.  “Anak, busog ka na ba? Ubusin mo ‘yang nasa plato mo, ha.  Sige anak, konti na lang, tatlong hita na lang ng manok ‘yan.  Hindi baleng busog ka na, basta ubusin mo lahat iyan.  Hindi baleng magkandasuka ka, ok lang ‘yon, anak.  Basta kainin mo lahat iyan, ha.  Kasi, anak, maraming tao ang nagugutom.  Nakikita mo ba ‘yong bata sa labas ng bintana? Kahapon pa hindi kumakain iyon, kaya maswerte ka, dahil may kinakain ka.  Sila, wala.  Kaya ubusin mo lahat ng pagkain mo, ha, dahil masama ang magtapon ng pagkain, magagalit si Lord.  At pag inubos mo lahat iyan, matutuwa si Lord.  Ok, ayan, good boy”. 

           

            O, ano ang nangyari sa mga nagugutom? E di, gutom pa rin.

            Kaya pag nakakita kayo ng mga nagtitira ng pagkain sa plato, kung pwede lang, huwag niyo na sabihin na, “Ubusin mo iyan, maraming tao ang nagugutom”.  Ito na lang ang sabihin ninyo.  “Kung ayaw mo na, ibalot mo iyan at ibibigay natin sa nagugutom”. O kaya, “Sa susunod, gago ka, huwag kang kukuha ng pagkain na hindi mo kayang ubusin”.

ANG MGA LARO NG AKING PAGKABATA

ANG MGA LARO NG AKING PAGKABATA

Kung merong isang bagay na pinagsisisihan kong hindi ko naiparanas sa mga anak ko, ito ay ang maranasang maglaro ng mga laro mula sa aking pagkabata.  Dahil ang mga laro noong bata pa ako, hindi na naging laro ng mga anak ko.  Halos lahat kasi ng mga laro ng anak ko noong bata pa sila, mga plastic na nabibili sa Divisoria at sa SM.  Made in China lahat, syempre.  Kasama na ang walang kamatayang mga computer games. 

Ngayon ko lang naisip.  Dapat naiparanas ko sa kanila kung paano manghabol at dumiskarte sa habulang-bahay, o habulang-taga, at naipakita na ang “trapping” ay hindi lang sa basketball.  Dapat naipalasap ko sa kanila ang kakaibang sarap ng pakiramdam pag nakikita mong litong-lito na at malapit nang umiyak ang kalaro mong isang oras nang taya sa tumbang preso.  Dapat naituro ko sa kanila na may science at art ang paglusot sa mga taya at patutot sa patintero.  Dapat naituro ko sa kanila na mas maraming skill ang kailangan sa syatong kaysa sa Candy Crush.   At dapat nasabi ko sa kanila na hindi baleng mabalian ng buto sa braso, pero gaya ng seremonya ng tuli, hindi ka tunay na lalaki pag hindi ka dumaan sa luksong baka.

Paano ko makakalimutan ang patintero, syatong, habulang taga, luksong-baka, tumbang preso.   (Para sa mga babae at mga beki lang ang Chinese garter, piko, bahay-bahayan at luto-lutuan).  Maganda rin sana ang sungka, pero nababagalan ako at madaling kasawaan.  (Meron pa bang naglalaro ng sungka?).  Syempre, ang baril-barilan kung saan halos ang buong kapitbahayan ang aming battlefield.  Palabas pa noon sa TV ang “Combat”, at iniisip ko na kami sina Rick Jason at Vic Morrow.  Ang aming baril ay gawa-gawa sa kahoy, na ang bala ay matigas na bunga ng halaman na kung tawagin ay “tikbe”.   

Sinong bata noong araw ang hindi dumaan sa taguan?  At sinong matagumpay na lalaki ngayon ang hindi nagpakadalubhasa sa trumpo noong araw? Wala, dahil ang lahat ng maangas na batang lalaki noon ay malupit sa trumpo.  Ngayon, ang mga batang lalaki, malupit sa tablet. 

I

yan din ang nasasabi ng nanay at tatay ko noong ako ay bata pa.  Naikukuwento nila ang mga laro sa kanilang pagkabata, na hindi ko na raw inabutan at nakita.

Masuwerte ako dahil lumaki ako sa probinsya, kung saan pagtungtong ng alas syete ng gabi ay wala nang gaanong dumadaan na sasakyan sa kalsada, at ang buong kalsada ay nagiging isang malaking palaruan sa gabi, na ang tanging ilaw ay galing sa ilang poste, at ang liwanag ng buwan.

Ligtas naman maggala sa mga kapitbhahayan noong araw.  Parang wala pang drug addict noon.  Meron na din siguro, pero sa mga bahay lang nila sila tumitira, at hindi pa sila pumapatay ng mga bata.  Praning na rin sila noon, pero parang hindi pa sila ganito karahas na kagaya ngayon.    Pwede ka noong maglaro at makikain sa mga kapitbahay, kung saan labas-masok kami, dahil parang hindi pa uso ang kandado ng bahay noong araw.  Lahat na yata ng komiks sa kapitbahay noon ay nabasa ko.  Darna, Hiwaga, Wakasan.  Meron na ring tabloid noon, pero parang hindi pa nagkukuwento noon si Xerex ng kanyang mga karanasan.

Kapag bakasyon, at mahangin, meron din kaming saranggola.  Gawa sa dyaryo at patpat ng kawayan, at ang pandikit ay tirang kanin sa kaldero.  At sino ang makakalimot sa TEXT.  Hindi iyong sa cellphone; iyong maliliit na card na ang labanan ay dinadaan sa paghagis sa hangin (may pektus), at pagbagsak ay “Tsob” at “Tsa” (taob at tihaya).  Marami pa ‘yan; tirador, holen, lastiko o goma, tatsing.  Lahat nagpaalala sa akin ng isang nakaraang napakasimple, at nagpapamangha dahil sa kung gaano na kalayo ang buhay ngayon.

Nagbabago talaga ang panahon, at tumatanda na yata ako. 

Alam ko, hindi ka sisikat at kikita ng malaki sa patintero, kagaya ng sa bilyar at basketball, at lalo namang hindi ka matatanggap sa trabaho dahil lang sa matindi ka sa tumbang preso.  Pero mahalaga sa akin, sa aking henerasyon, ang mga larong kinalakihan ko, na minsan ay pinatunayan sa buhay ko, gaya ng sa lahat ng minsan ay naging bata, na sa isang bata, langit ang maglaro.  

Noong araw, parang kulang ang pagkabata mo pag hindi ka nadumihan sa kalye.  Ang tingin ko nga, ang mga bata ay kailangang madumihan at ma-expose sa mga germs at mikrobyo, para tumibay ang katawan.  Para kasing ang ibang mga bata ngayon, kay linis-linis, may labakara pa sa likod para huwag mapawisan, may pulbos at cologne pa, may vitamins pa, pero marami ang sakitin at mahina ang katawan, at parang sila lang ang nakakaranas ng kung ano-anong “allergy” sa kanilang makinis na katawan.  Kaya paglaki, pag nakakain ng fishball, skrambol at kwek kwek sa kalye ay nagkakasakit, dahil hindi sanay ang tiyan sa nutrition from the streets. 

Parang wala nang naglalaro ng mga laro ko noong araw, at puro tablet na lang ang laro ng mga bata, kaya parang maraming bata ngayon ang hindi marunong  makipag-usap sa tao, laging mahiyain at dungo, at tatanga-tanga sa kalye.  Kayang-kaya lokohin ng mga kapwa bata.  Siguro, dahil sa kanilang computer games ay hindi kailangang humarap sa mga kalaro, at hindi na kailangang makipag-usap sa mga tunay na tao, at hindi iyong tao sa screen ng computer.  Marami sa mga bata ngayon ay nakakulong at umiikot ang buong mundo sa tablet.  Tablet pagkagising, tablet sa hapag kainan, tablet pag nasa kotse o sa jeep, tablet pag umiyak at kailangang patahanin.  Tablet bago matulog.  Tablet, puro tablet.  Tangnang tablet ‘yan. 

Hindi ako sigurado kung ang husay sa computer sa napakaagang edad ay tanda ng husay ng isip at galing sa diskarte, o kaya ay magandang preparasyon sa buhay pag tumanda sila.  

Parang wala nang nagpapatintero sa kalsada.  Parang wala nang naglalaro ng syatong.  Wala na ring naglalaro ng tumbang preso.  Siguro nga, may kanya-kanya talagang laro ang bawat henerasyon.  Nakakalungkot lang ng kaunti, dahil hindi lang pala mga kakaibang hayop sa bundok ang tuluyang naglalaho.  Pati mga tao, mga kalaro at mga eksena sa buhay mong nagpasaya sa iyo, nawawala rin.  Kakatwa, dahil buhay na buhay ka pa, pero parang kulang ka, at para kang isang buong libro na pinilasan ng ilang pahina.

Wala na ba talagang magpapatintero? Game!    

BAKIT MAY MGA TAONG MAY DALANG BARIL?

BAKIT MAY MGA TAONG MAY DALANG BARIL?

Bakit may mga taong may dalang baril?  Sa maniwala kayo at sa hindi (malamang sa hindi), ang lahat ng dahilan ng tao sa pagdadala ng baril ay maikakahon at makikita sa labing-dalawang dahilan.  Labing-dalawa.  Pwedeng isa.  Pwede ring kumbinasyon.  Pero lahat, nandidito. 

1.      Dahil para sa ilang tao, kailangan nila ang baril para ipagtanggol ang sarili nilang buhay, ang buhay ng pamilya niya, at ang kanyang cellphone, lalo na mula sa mga taong may dala ding baril.

2.      Dahil para sa ibang tao, hanapbuhay nila ang ipagtanggol ang buhay ng ibang tao, ang buhay ng pamilya nito, at ang kanilang mga cellphone, karaniwan mula sa mga taong may dala ding baril.

3.      Dahil ang ibang tao, hanapbuhay nila ang kumuha ng buhay ng ibang tao, ng buhay ng pamilya nila, at ng kanilang mga cellphone.

4.      Dahil sa ibang tao, mas madaling mag-utos kapag may dala silang baril.

5.      Dahil para sa ibang tao, kailangan nila ng isang bagay na ipampupuno sa kanilang pagkatao, na walang kalaman-laman, o ng isang bagay na ipagyayabang o maikukwento tungkol sa buhay nila, bukod sa mamahaling cellphone.

 

6.      Dahil para sa ibang tao, hanapbuhay nila ang gumawa at magbenta ng baril, para may barilan, para kailanganing gumawa at makapagbenta uli ng mas maraming baril.

7.      Dahil para sa ibang tao, mukhang macho at pogi ang may sukbit na baril sa baywang.

8.      Dahil para sa ibang tao, masyadong malaki, at hindi kakasya sa baywang, ang itak o espada, at wala nang gumagawa ng tirador.

9.      Dahil ang ibang tao, nasobrahan sila noong bata pa ng panonood ng mga pelikula ni FPJ, Lito Lapid at Ronnie Ricketts.

10.   Dahil sa ibang tao, hindi sila naibili ng laruan noong bata pa sila.

11.  Dahil sa ibang tao, sawa na sila sa bugbog at tadyak ng kanilang asawa. 

    

12.  Dahil sa ibang tao, ang buhay ay gaya-gaya lang.

Bakit labing-dalawa?  Dahil hanggang diyan lang ang kaya kong isipin.